حسابداری چیست؟
حسابداری زبان تجارت خوانده می‌شود. زیرا از طریق تهیه گزارش‌های مالی، اطلاعات لازم را دربارهٔ واحدهای اقتصادی در اختیار اشخاص ذینفع و ذیعلاقه قرار میدهد. این اشخاص شامل مدیران، صاحبان سرمایه، اعتبار دهندگان، سازمان های مالی و اقتصادی دولت و از این قبیل هستند.
از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد می‌شود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی موثر بر سازمانها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیم‌گیرندگان، طراحی شده است.
طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرایند شناسایی، اندازه گیری و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیم گیری‌های آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن اطلاعات.
بیانیه در تشریح این تعریف آورده است بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را می‌توان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد. اطلاعات مربوط به معاملات روزمره، اساس تهیه گزارش‌های مالی را تشکیل میدهد. در واحدهای بازرگانی، فعالیت‌هایی نظیر خرید و فروش کالا، خرید ماشین آلات و پرداخت هزینه‌های جاری مانند اجاره، حقوق، بهای آب و برق از جمله معاملات روزمره است.
تاریخچه حسابداری
حسابداری همزاد تمدن بشری است و به اندازه آن قدمت دارد. نخستین مدارک کشف شده حسابداری در جهان، لوحه‌های سفالین از تمدن سومر در بابل (Babylon) است و قدمت آن به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد بر می‌گردد و از پرداخت دستمزد تعدادی کارگر حکایت دارد.
مدارک و شواهد نشان می‌دهند در تمدن‌های مصر، رم و یونان باستان نیز نوعی کنترل‌های حسابداری برقرار بوده و نوعی حساب جمع و خرج تنظیم می‌شده است. شخص جمعدار، مامور دولت یا شخصی که محافظت از پول یا دارایی دیگری به او محول بوده است در فواصل زمانی مقرر حساب خود را به ارباب یا مسئولان دولتی پس می‌داده است. برای این کار دو فهرست تفضیلی از دریافتها و پرداختها بر حسب پول، وزن یا مقیاس دیگری تهیه می‌شد و جمع آن دو مساوی بود. فهرست دریافت شامل موجودی ابتدای دوره به علاوه وجوه یا کالای دریافتی طی دوره بود. فهرست پرداخت شامل مبالغ پرداختی، کالای فروخته شده یا به مصرف رسیده در طی دوره به علاوه مانده پول و کالا نزد جمعدار بوده است که باید به ارباب تحویل داده می‌شد.
بنابراین، حسابداری باستانی تنها جنبه‌های محدودی از فعالیتهای مالی را در بر می‌گرفت و با سیستم جامعی که کلیه عملیات مالی حکومت را ثبت و ضبط کند یا به نگهداری حساب معاملات تجاری بپردازد، فاصله بسیاری داشت. این نوع حسابداری تا قرون وسطی دوام یافت.
مهره های ۵۵۰۰ ساله مورد استفاده برای محاسبه در شوش ، موزه لوور همانند سایر تمدنها در تمدن باستانی ایران نیز حسابداری، گذشته‌ای مفصل و خواندنی دارد. پیشینه حسابداری در ایران به نخستین تمدن‌هایی بر می‌گردد که در این سرزمین پا گرفت و مدارک حسابداری به دست آمده با ۲۵ قرن قدمت، گواه بر پیشرفت این دانش در ایران باستان دارد. در ایران عصر هخامنشی، نظام مالی و پولی جامع و منسجمی برقرار بوده و حساب درآمدها و مخارج حکومت به ریز و به دقت، ثبت و ضبط و نگاهداری می شده است. حدود سی هزار لوح از بخشی از کاخ جمشید موسوم به خزانه، محل اسناد مالی کاخ‌های مزبور به دست آمده است که حکایت از وسعت ثبت اطلاعات مالی آن دوران دارد. تاریخ این لوحها حدود ۴۸۰ سال قبل از میلاد است. یکی از این لوحها که به خط عیلامی است، توسط پروفسور جرج کامرون، مطالعه و خوانده شده است و کتاب «اصول حسابداری» ترجمه آن را بازگو می‌کند: برابر سه «کارشا» و شش «شکِل» نقره به وسیلة «شاکا» (مدیر صندوق) به کارگرانی که درهای آهنی «پارسه» (تخت جمشید) را می‌سازند و «بردکاما» مسئول کار ایشان است، پرداخت شد. معادل این مبلغ به طور مقرر به قرار هر سه «شکِل» نقره یک گوسفند احتساب گردید. مدت کار ایشان از ماه آدوکنئیش تا ماه ویخن (ماه اول تا دوازدهم) سال ششم (سلطنت خشایار شاه) بوده و دو نفر هرکدام ماهی یک شکل و نیم نقره (دستمزد) دریافت می‌کردند.
حسابداری دانشگاهی با بیش از پانصد سال سابقه توسط فردی ایتالیایی به نام لوکا پاچیولی (۱۴۹۵ میلادی) بنا نهاده شده‌است. پاچیولی تحصیلات خود را در وِنیز گذراند و در دهه ۱۴۷۰ راهب صومعه‌ای شد که از فرقه فرانسیسکن بود. تا سال ۱۴۹۷ معلم خصوصی ریاضیات بود تا اینکه در آن سال دعوت نامه‌ای از لودُویکو اِسفُرتسا دریافت نمود تا در میلان مشغول به کار شود. او در آنجا با لئوناردو داوینچی آشنا گردید و به او ریاضیات آموزش داد. در ۱۴۹۹، پاچیولی و لئوناردو مجبور شدند تا از میلان فرار کنند زیرا لوئی دوازدهم پادشاه فرانسه شهر را به تصرّف خود در آورده و حامیان آنها را از آنجا بیرون کرد. بعد از آن، پاچیولی و لئوناردو اکثر اوقات با هم سفر می‌کردند. در سال ۱۵۱۷ به محض برگشت به میهن، پاچیولی به علت سالخوردگی فوت کرد.
تاریخچه نرم‌افزار حسابداری در ایران
با تغییرات تکنولوژی و ایجاد بسترهای مناسب برای سیستماتیک کردن آن، روش‌های دستی و سنتی منسوخ و روش‌های مدرن و جدید به سرعت جای آنها را گرفتند. در سال 1342 تغییرات و گسترش نظام اقتصادی باعث شد که موسسات آموزش حسابداری و استخدام حسابدار افزایش پیدا کند. به همین ترتیب حسابداری به عنوان فن و حرفه ای که نیازهای مالی و اطلاعاتی سازمان ها و موسسات را برآورده می کند، شناخته شد.
با وجود گروه های صنعتی بزرگ و مجتمع های تولیدی امکان مدیریت امور مالی با سیستم های حسابداری سنتی وجود نداشت، بنابراین استفاده از سیستم های مدیریت حسابداری نوین رایج شد.
از اواخر دهه 40 استفاده از کامپیوتر در موسسات و شرکت های بزرگ آغاز شد. استفاده از کامپیوتر در سیستم های عملیاتی مانند سیستم کنترل موجودی، انبارها، حقوق و دستمزد، حسابداری مالی و صنعتی کاربرد داشت. کارشناسان و کارکنان حسابداری با از بین رفتن موسسات ذکر شده جذب سازمان ها و موسسات ایرانی شدند و برخی هم به تاسیس موسسات حسابرسی و خدمات مالی پرداختند.
آینده بازار کار حسابداری در ایران بسیار پررونق است، چرا که اگر تقاضا به موضوعی افزایش پیدا کند به اصطلاح می‌گویند بازار کار آن بسیار داغ است، و این در مورد «حسابداری در ایران» صدق می‌کند. البته لازم به ذکر است «تحصیل» به تنهایی پاسخگوی این نیاز نیست و وجود «مهارت و تجربه» در کنار آن ضروری است.
مخارج دولت در عصر هخامنشی ثبت و نگهداری می‌شد و کورش کبیر آن را گسترش داد و توسط داریوش، نظامی مبتنی بر حسابداری بهای تمامشده آغاز گردید. در زمان ساسانیان ممیزی و در دوره سلجوقیان حساب درآمد و مخارج و حساب بازرگانی انجام می‌شد. در دوره قاجار دفترداری و حسابداری دو طرفه (در سال ۱۲۵۸ هجری شمسی) با ورود شرکتهای خارجی و فرآوردههای صنعتی در ایران آغاز شد.
در دوره پهلوی در سال ۱۳۱۱ حسابرسی واحدهای اقتصادی مطرح شد و قانون شرکتهای سهامی تصویب شد. در سال ۱۳۲۸ وزارت دارایی مکلف به بررسی حسابها و ترازنامه بازرگانان شد و اساس رسیدگی به حساب ترازنامه و صورت سود و زیان مؤدیان را به عهده گرفتند.
نرم افزارهای حسابداری به یکی از بهترین ابزارها در حوزه مدیریت حسابها و محاسبه‌ی دقیق‌تر هزینه‌ها تبدیل و موجب بهبود شرایط محیط کسب و کار برای مدیران ارشد و مالی شرکت‌ها شده‌اند.
تفاوت نرم افزار های حسابداری و انبارداری چیست؟
تفاوت در نحوه طراحی بخش های مختلف فروش ، خرید ، امور بانک ، تنظیم دفاتر چک ، انبار گردانی ، کاربر پسند بودن و راحتی کار ، دقت محاسبه ، امنیت اطلاعاتی ، پشتیبانی خریداران ، در دسترس بودن یا رایگان بودن دمو نمایشی یک نرم افزار سیستم حسابداری
معرفی انواع نرم افزار حسابداری
- - سیستم نرم افزار حسابداری مالی : که در تنظیم دفاتر کل و روزنامه و معین استفاده می شوند
- - سیستم نرم افزار حسابداری فروشگاهی : که فروش روزانه و سود و زیان را کنترل می کنند
- - سیستم نرم افزار حسابداری انبار و انبارگردانی
- - سیستم نرم افزار حسابداری حقوق و دستمزد
- - سیستم نرم افزار اتوماسیون حسابداری اداری و مالی (دبیر خانه)
- - سیستم نرم افزار حسابداری صنعتی و تولید یا بهای تمام شده
تعریف حسابداری چیست؟
حسابداری عبارتست از مجموعه‌ای از اجزای به هم پیوسته در داخل یک سازمان یا موسسه که به جمع آوری، تجزیه و تحلیل، ثبت، طبقه‌بندی، تلخیص رویدادهای مالی می‌نماید و اطلاعات را در قالب گزارشاتی در اختیار استفاده کننده گان درون سازمانی و برون سازمانی قرار میدهد.
مراحل حسابداری
به طوری که از تعریف فن حسابداری بر می آید این فن دارای ۴ مرحله می‌باشد :
- - ثبت فعالیتهای مالی
- - طبقه بندی اقلام ثبت شده
- - تلخیص اقلام
- - تفسیر نتایج حاصله از بررسی اقلام خلاصه شده
مفاهیم اصلی حسابداری
حسابداری مفاهیمی مثل بدهکار، بستانکار، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، دفتر کل، معین، تفضیلی و دفتر روزنامه از مفاهی بسیار پایه ای حسابداری است.
مفهوم دارایی در حسابداری
موال و حقوق مالی متعلق به موسسه است که قابل تقویم به پول و دارای منافع آتی می باشد. مانند : موجودی نقدی، ساختمان ، اثاثیه و ...
نرم افزارهای حسابداری در ایران
حسابداری در ایران در حوزه نظری تحت تاثیر جریانات پازیتیویسم رشد کمی زیادی کرده‌است و پایه گذاری تحصیلات تکمیلی با این نگاه به حسابداری صورت گرفته و توسعه یافته‌است. با این وصف تعریفی از حسابداری در ایران غالب است که مضمون و محتوای آن صرف نظر از چینش یا تفاوت ظاهری الفاظ آن برای همه دانش آموختگان حسابداری ایران شناخته شده‌است.
بر اساس این تعریف: حسابداری عبارت است از فرآیند شناسایی، جمع آوری، ثبت، طبقه بندی، تلخیص، گزارشگری، و تحلیل رویدادهای مالی یک شخصیت اقتصادی در یک دوره مالی معین بر اساس واحد پول ملی. این تعریف ترجمه کاملی است از تعاریف مختلفی که از حسابداری در عصر پازیتیویسم یعنی دهه‌های ۴۰ الی ۶۰ سده پیشین در دنیا رواج داشته‌است. سید حسن سجادی نژاد و همچنین اسماعیل عرفانی و دکتر عزیز نبوی از بنیانگذاران حرفه حسابداری در ایران به شمار می‌روند که با تاسیس مدرسه عالی حسابداری شرکت ملی نفت و موسسه عالی حسابداری توانستند بیش از ۶۰۰۰ دانش آموخته رشته‌های حسابداری و حسابداری دولتی و حسابرسی پرورش دهند.
نرم‌افزارهای حسابداری استفاده از سیستمهای نرم‌افزاری برای سرعت بخشیدن و بالا بردن سرعت مراحل حسابداری از سالهای اولیه پدید آمدن کامپیوتر و نرم‌افزار شروع شد. اولین سیستم نرم‌افزاری حسابداری ایران پیش از انقلاب توسط یک دانشگاه آمریکایی برای پالایشگاه آبادان طراحی شد که به مدت حدود ۱۰ سال از آن استفاده می‌شد. هرچند کار با سیستمهای اولیه پانچ کارت بسیار سخت بود ولی حدود ۵۰ پانچیست از عهده این وظیفه بر می‌آمدند.
امروزه با ورود سیستمهای حسابداری پیشرفته بر روی کامپیوترهای شخصی، و نیز سیستمهای یکپارچه مالی، اداری، اتوماسیون و حسابداری، استفاده از نرم‌افزار برای حسابداری به بدیهی‌ترین بخش آن برای هر سازمان تبدیل شده‌است. نرم‌افزارهای مختلف در این رابطه وجود دارد که به عنوان نمونه می‌توان به آفیس اکانتینگ محصول شرکت مایکروسافت اشاره کرد. بسیاری از نرم‌افزارهای بزرگ مالی و اداری جهان برای بالا بردن کارایی و کارکرد سیستم خود از آخرین تکنیک‌های نرم‌افزاری مانند پردازش موازی و جدیدا پردازش ابری استفاده می‌کنند.
از نرم افزارهای مالی و حسابداری که توسط شرکتهای ایرانی تولید شده اند می توان نرم افزارهای حسابداری هلو، تدبیر، همکاران سیستم، رایورز، فراگستر، فراپیام و همچنین نرم افزارهایی مثل نرم افزار حسابداری پاتریس، کاکتوس، برلیان، رافع، سکه، چرتکه و ... را نام برد.
برنامه نویسی و تولید نرم افزار حسابداری
هر یک از این نرم افزارها با تلاشهای تیم های خبره برنامه نویس و مشاوران حسابداری در شرکتهای نرم افزاری مختلف تولید شده است. به تفاوت آنها از چند قسمت باید توجه داشت، حالت اول، در به کار گیری نوع زبان برنامه نویسی مثل وی بی، زبان برنامه نویسی سی شارپ دات نت C#.NET، ویژوال سی، دلفی، زبان برنامه نویسی وبی دات نت VB.NET و... و نوع بانک اطلاعاتی مثل اوراکل، بانک اطلاعاتی اس کیو ال سرور Microsoft SQL server یا بانک اطلاعاتی اکسس Microsoft Access می باشد.
ولی تفاوت اصلی این نرم افزارها بر اساس نوع دقت و توجهی است که در سازماندهی کردن مفاهیم حسابداری در قالب روابط مالی یک سازمان شده است. به طوریکه تعدادی از آنها فقط نرم افزارهای مدیریت فروشگاهی یا اصطلاحا نرم افزار حساب کتاب هستند و در حقیقت بر مبنای مفاهیم اصلی حسابداری بنا نشده اند. ولی تعدادی از آنها کاملا به جزئیات حسابداری توجه داشته اند. و هر رویداد مالی در سازمان به گونه ای ثبت می گردد که اصول حسابداری در آن رعایت شده است. بدیهی است کاربران چنین نرم افزارهایی نیاز است با حسابداری آشنایی خوبی داشته باشند در غیر این صورت نمی توانند از امکاناتی که تولید کنندگان نرم افزار طراحی کرده اند بهره خوبی ببرند.