تعریف شبکه چیست؟
به دو یا چند کامپیوتر متصل به هم شبکه گفته می شود.
ارتباط بین کامپیوترهای شبکه ممکن است با اتصالات دائمی مثل کابل ها یا اتصالات موقتی مانند خطوط تلفن، ماهواره ها یا دیگر پیوندهای ارتباطی باشد.
دلایل استفاده از شبکه
- - اشتراک فایل ها و برنامه ها
- - اشتراک Data Base و حذف محدودیت جغرافیایی
- - دسترسی به اطلاعات با حجم زیاد و زمان کوتاه
- - اشتراک منابع شبکه (درایوها، چاپگر، مودم و... ) و کاهش هزینه ها
- - صرفه جویی در زمان
- - تمرکز مدیریت مجموعه توسط Administrator
- - ایجاد گروههای کاری با امکانات و محدودیت های مختلف
- - امنیت اطلاعات و افزایش ضریب اطمینان
- - دسترسی سیستم عامل های مختلف به شبکه
- - ایجاد ارتباطاتی چون: گیم نت، کافی نت، چت و...
انواع شبکه از نظر وسعت منطقه جغرافیایی تحت پوشش:
- شبکه های محلی LAN - Local Area Network
- - اتصال یکسری کامپیوتر در محدود معینی مثل یک ساختمان
- - ارتباط بین کامپیوترها از طریق کابل های مخصوص شبکه و سوئیچ ها
- - سرعت تبادل اطلاعات به علت فاصله کوتاه از (10Mbps) تا (2Gbps)
- شبکه های منطقه ای MAN - Metropolitan Area Network
- - اتصال کامپیوترها در محدوده های وسیع تر مثل یک شهر
- - ارتباط بین کامپیوترها از طریق دستگاهها و تجهیزات ویژه مخابراتی
- - سرعت تبادل اطلاعات به علت ارتباط غیر مستقیم از (56Kbps ) تا (4Mbps)
- شبکه های گسترده WAN - Wide Area Network
- - اتصال کامپیوترها در بصورت گسترده و در فواصل بسیار دور
- - ارتباط بین کامپیوترها از طریق ماهواره ها یا خطوط ویژه فیبر نوری
- - سرعت تبادل اطلاعات از (56Kbps) تا (40Gbps)
- * شبکه اینترنت: بزرگترین شبکه کامپیوتری موجود در جهان متشکل از میلیون ها کامپیوتر، مسیریاب ها و تجهیزات مخابراتی. سابقه ایجاد این شبکه از سال 1968 ، ارتش امریکا و شبکه نظامی Arpanet
- * شبکه اینترانت: شبکه خصوصی مبتنی بر پروتکل ها و قوانین شبکه که بصورت محدود و ویژه ای برای کاربران خاص ایجاد می شود.
- * شبکه تلفنی: به علت عدم امکان کابل کشی مخصوص شبکه در فواصل دور از خطوط تلفن برای ایجاد ارتباط استفاده می شود.
انواع شبکه از نظر پیاده سازی :
* پایانه های سرویس دهنده (Terminal Server)
- - در شبکه های بزرگ استفاده می شود.
- - یک کامپیوتر مرکزی بسیار بزرگ (Main Frame) دارای قدرت پردازش بالا و حافظه زیاد که تمام برنامه ها بر روی آن قرار دارد.
- - کاربران از طریق تعدادی Terminal که هیچگونه امکانات پردازشی یا حافظه، ندارد به کامپیوتر مرکزی متصل شده و از برنامه ها و سرویس های آن استفاده می کنند.
* نظیر به نظیر (Peer To Peer)
- - در شبکه های کوچک خانگی یا ادارات استفاده می شود.
- - هر کامپیوتر منابع خاص خود را دارد و آنها را بین کامپیوترهای دیگر شبکه به اشتراک می گذارد. کامپیوتر خاصی بعنوان سرویس دهنده وجود ندارد.
- - مزایای این نوع شبکه: ۱- سادگی برپایی ۲- بدون نیاز به کامپیوتر سرور ۳- هزینه پایین راه اندازی، پشتیبانی و نگهداری
- - معایب این نوع شبکه: ۱- نبودن نظارت و مدیریت متمرکز ۲- عدم کارایی در شبکه های بزرگ ۳- دسترسی بی ثبات
* سرویس گیرنده - سرویس دهنده (Client - Server)
- - معمولا در شبکه های بزرگ استفاده می شود.
- - یک یا چند کامپیوتر وظیفه سرویس دهی و مدیریت را به تعداد زیادی کامپیوتر سرویس گیرنده یا Client بر عهده دارند.
- - مزایای این نوع شبکه: ۱- متمرکز سازی مدیریت فایلها، منابع، کاربران، برنامه ها، سرویس ها و.. (ازطریق یک کامپیوتروتوسط مدیر شبکه) ۲- ایجاد امنیت (Security) در دسترسی و اختیارات کاربران به فایل ها، منابع، برنامه ها و سرویس ها ۳- پشتیبانی مطمئن از اطلاعات (Backup) در بازه های زمانی معین، حتا استفاده بدون وقفه کاربران در صورت خرابی اطلاعات
- - معایب این نوع شبکه: ۱- در صورت خرابی سرور هیچ کاربری امکان کار پیدا نمی کند. ۲- پیچیدگی در نگهداری، پشتیبانی و مدیریت و نیاز به متخصص شبکه جهت مدیریت شبکه و رفع اشکالات ۳- هزینه بالای نصب و راه اندازی، سرورها، تجهیزات سخت افزاری جانبی، سیستم عامل ها و نیروهای متخصص
آشنایی با انواع سرورها :
معمولا در شبکه های مبتنی بر (Client - Server) برای بهبود کارایی، کاهش ترافیک کامپیوتر سرویس دهنده، افزایش تحمل خرابی از چندین سرویس دهنده استفاده می شود. نحوه تقسیم وظایف بین سرویس دهنده های مختلف بستگی به نوع برنامه ها و روش مدیریت یک شبکه دارد.
- برخی از سرویس دهنده های رایج :
- - سرویس دهنده فایل (File Server) : برای نگهداری، به اشتراک گذاردن و مدیریت فایل ها بکار می رود. مانند FTP Server ها در اینترنت.
- - سرویس دهنده وب (Web Server) : برای نگهداری، ارائه و چاپ صفحات وب در اینترنت.
- - سرویس دهنده چاپ (Print Server) : برای مدیریت چاپگرهای شبکه و دستگاههای جانبی آنها بکار می رود.
- - سرویس دهنده پایگاه داده (Database Server) : در مواردی که حجم اطلاعات یک پایگاه داده زیاد و کاربران زیادی به صورت همزمان از پایگاه داده استفاده می نمایند.
- - سرویس دهنده پست الکترونیک (Mail Server) : برای مدیریت و ارائه سرویس پست الکترونیکی به کاربران بکار می رود.
- سیستم عامل های معروف سرورهای شبکه :
- - Windows NT Server
- - Windows 2000 Server
- - Windows 2003 Server
- - Windows 2008 Server
- - Windows 2012 Server
- - Windows 2016 Server
- - Unix
- - Linux
- - Novell Netware
- سیستم عامل های معروف سرویس گیرنده :
- - Windows 95, 98, Me
- - Windows NT Workstation
- - Windows 2000 Professional
- - Windows 7
- - Windows Vista
- - Windows 8
- - Windows 10
طراحی نقشه شبکه :
- - مشخص کردن نیازهای کاری شبکه
- - مشخص کردن نوع پیاده سازی شبکه (Peer To Peer یا Client - Server)
- - مشخص کردن سرعت شبکه
- - مشخص کردن نوع توپولوژی شبکه
- - پیش بینی توسعه شبکه
- - مشخص کردن الزامات سخت افزاری و انتخاب نوع رسانه
- - نقشه چیدمان شبکه با نرم افزار Microsoft Visio
- - مدت زمان اجرای پروژه
- - مسائل مربوط به گارانتی و پشتیبانی شبکه
- - تخمین هزینه
توپولوژی شبکه :
به شکل هندسی نحوه اتصال کامپیوترها در یک شبکه اصطلاحا توپولوژی (Topology) گفته می شود.
- توپولوژی های اصلی و رایج در شبکه های محلی :
- - توپولوژی خطی (BUS)
- - توپولوژی حلقوی (Ring)
- - توپولوژی ستاره ای (Star)
- توپولوژی های دیگر در شبکه های محلی :
- - بی سیم (Wireless)
- - مش (Mesh)
- - ستاره ای چند سطحی (Hierarchical)