در دوران جنگ داخلی امریکا آبراهام لینکلن به کشورش (و در واقع به کل دنیا) کمک کرد تا برده داری را از بین ببرند. اما ظاهرا ظرف ده سال آینده این رویه باز هم به وجود خواهد آمد و به زودی همه ما در خانه هایمان خدمتکاران خانگی خودمان را خواهیم داشت.

 

اگرچه این بار برای داشتن آنها لازم نیست درگیر ستیز با نظام برده داری بشویم. این خدمتکاران که در زندگی روزمره ما نقش پیش خدمت همه کاره را دارند ربات هایی هستند که از ترکیب چندین و چند فناوری خاص با هوش مصنوعی ایجاد شده اند.

 

شرکت هوندا در سال ۲۰۰۲ در یکی از تیزر های تبلیغاتی اش به این نکته اشاره کرده بود که روزی ربات ها وارد خانه های ما خواهند شد و در کنار خانواده هایمان زندگی خواهند کرد. از آنجایی که خود این کمپانی ژاپنی حدود ۳۰ سال است روی پروژه های مختلف رباتیک کار می کند، این سوال مطرح می شود که آیا فناوری های فعلی ما به آن مرتبه از پیشرفت رسیده اند که این آرزو محقق شود یا این که فعلا چنین چیزی در حد یک خواب و خیال باقی خواهد ماند؟

 

تکنولوژی رباتیک در دهه ۵۰ میلادی پر و بال گرفت و امروزه یکی از حوزه های بسیار پیشرفته فناوری به حساب می آید که در زمینه های تولید، هوا و فضا، نظامی، امنیت مدنی و حمل و نقل به بشر خدمات بسیاری ارائه کرده است.

 

ربات ها هم اکنون نیز در خیلی از کار ها به جای انسان فعالیت می کنند. بخصوص نمونه آن را در فضای تولیدی به خوبی می بینیم که حضورشان باعث کاهش صدمات به کارگران، کاستن از میزان حوادث و ضایعات شده است.

 

در صنعت خودرو سازی فناوری رباتیک به ما کمک کرده اتومبیل هایی تولید کنیم که جوشکاری های دقیق تر انجام داده و عملا ایرادات بسیار کمتری دارند. حقیقت این است که این سطح از کیفیت را نمی توان از نیروی انسانی انتظار داشت.

 

در بخش بهداشت و درمان هم جراحی های حساس و دقیق و بی عیب و نقصی را توسط ربات ها شاهدیم که در برخی موارد در شرایطی انجام شده اند که پزشک جراح از بستر بیمار بیش از صدها مایل فاصله داشته.

 

فناوری رباتیک به جراحان امکان داده که برش های ظریف و دقیق ایجاد کنند و اعمال جراحی ای را انجام دهند که با توان و قابلیت های بشری ممکن نیستند.

 

با این حال ربات هایی که ما در طی قرن گذشته دیده ایم، عمدتا ثابت بوده اند و برای استقرار در محل و محیطی معین و به سرانجام رساندن کارهایی یکنواخت ساخته شده اند.

 

اما اکنون در قرن بیست و یکم، توجه معطوف به ربات های متحرکی است که می توانند با استفاده از یک پلتفرم سیار، طیف وسیعی از فعالیت ها را در محیطی که برای نوع بشر قابل دسترسی نیست، انجام بدهند.

 

ماشین بدون سرنشین نمونه خوبی از این ربات های متحرک است که احتمالا در ده سال آینده در آگهی های تبلیغاتی مشاهده خواهیم کرد. اما جالبترین کاربرد ربات های سیار را زمانی می بینیم که شکل و شمایل انسانی پیدا نمایند.

 

در آینده این ماشین های پیشرفته احتمالا برای مراقبت از کودکان و سالمندان به کار گرفته خواهند شد یا مثلا نقش مسئول پذیرش هتل، معلم زبان مدرسه، پیش خدمت، خدمات پیک و تحویل کالا یا برقراری امنیت را برعهده خواهند داشت و شاید حتی وظیفه انجام کنترل وضعیت سلامتی و صورت دادن آزمایشات پزشکی را نیز بر عهده گیرند.

 

همانطور که پنتاگون پیش بینی می کند احتمال دارد ارتش های آینده از ربات ها استفاده کنند، یعنی این امکان وجود دارد که ۳۰ درصد سربازانی که در میدان نبرد حاضر هستند ربات باشند.

 

در عین حال انقلاب ربات های متحرک می تواند به مفهوم “صنعت ۴٫۰″ یا همان به چهارمین موج انقلاب صنعتی کمک کند. این نکته شامل حال ارتباطات و تعاملات ماشین با ماشین در کارخانه ها نیز می شود که امکان برنامه ریزی مستقل یا برنامه ریزی ماشین توسط ماشین و ایجاد کارخانه های هوشمند را فراهم می کند. ممکن است شاهد بازاری برای رباتیک ابری (Cloud Robotics) هم باشیم.

 

ربات های سیار شخصی و خدماتی سطح رفاه اجتماعی را ارتقاء می دهند. در سال ۲۰۳۰ بسیاری از خانه های دنیا ربات های خدمتکار شخصی خودشان را خواهند داشت. این خدمتکاران می توانند با افراد تعامل کرده و کارهایی را که از یک پیش خدمت و یا مستخدم خانه انتظار می رود انجام بدهند.

 

بر اساس پژوهش های Frost & Sullivan بازار ربات های سیار احتمالا تا سال ۲۰۲۰ به ۱۷٫۳۹ میلیارد دلار خواهد رسید.

 

اما چالش اصلی ساختن رباتی است که بتواند احساسات بشری را درک کند و به آن واکنش مناسب نشان بدهد. به نظر می آید که ترکیب و تلفیق هوش مصنوعی با علم رفتارشناسی و سنسور فیوژن می تواند به ساخت نسل جدید ربات هایی که مثل بشر رفتار می کنند منجر گردد.

 

یکی از شرکت های مخابراتی ژاپنی به نام Softbank اولین ربات انسان نمای خود را به نام پپر Pepper تولید کرده که می تواند احساسات افراد را به کمک الگوریتم های ویژه تشخیص حالات چهره و صدا متوجه شود.

 

فناوری رباتیک در عین حال قادر است در میان شرکت های مختلفی که وارد حوزه صنعت رباتیک می شوند رقابت جدی ایجاد کند. بخصوص که اکثر این شرکت ها با پیش زمینه های متنوع و از زاویه های متفاوت به این عرصه وارد می گردند؛ مثلا تاریخچه کار در حوزه تامین تجهیزات پزشکی، یا IT  داشته اند یا کمپانی های اینترنتی بزرگی مثل گوگل و مایکروسافت یا مثلا شرکت خودروسازی مانند هوندا بوده اند.

 

در سال ۲۰۰۸ شرکت تویوتا که رقیب بزرگ و همسایه شرکت هوندا به حساب می آید، تصمیم گرفت دوباره مثل گذشته به تولید ربات بپردازد. تویوتا قبل از آن که در سال ۱۹۳۶ به ساخت اتومبیل دست بزند، ماشین های نساجی اتوماتیکی تولید کرده بود که از اصل جیدوکا (Jidoka) استفاده می کردند یعنی با شناسایی کوچکترین نقص، خودشان بلافاصله خاموش می شدند.

 

کمپانی ژاپنی مذکور قصد دارد در چهار حوزه مهم و اساسی به تولید ربات بپردازد. اول تولید، پس از آن حمل و نقل شخصی در فواصل کوتاه، بعد پرستاری و خدمات بهداشتی و درمانی و در نهایت خدمات خانه داری.

 

فولکس واگن هم به همین ترتیب در آزمایشگاه های خودش به توسعه فناوری رباتیک می پردازد اما آن را عملا محرمانه نگه داشته است. در ابتدا جای تعجب بود که چرا شرکت های خودرو سازی به سراغ تولید ربات رفته اند. اما با کمی دقت ارتباط این ها را می توان مشاهده کرد.

 

کار اصلی این کمپانی ها فراهم کردن امکان حمل و نقل است و ربات ها می توانند این خدمات را به خوبی ایجاد کنند. به همین دلیل است که تویوتا و هوندا برای ارائه سرویس های درمانی هم برنامه هایی دارند.

 

به علاوه تجربیات این شرکت ها در تولید وسایل نقلیه هیبرید و الکتریکی هم اهمیت زیادی دارد زیرا در ساخت ربات به موتورها و  باتری های فراوانی نیاز است.

 

بیشتر شرکت های خودرو سازی می توانند اتومبیل های کاملا اتوماتیک یا نیمه اتوماتیکی تولید کنند که بدون سر نشین حرکت می کنند. در حال حاضر نمونه های فراوانی از سیستم های پیشرفته کمکی برای رانندگان وجود دارد که در اتومبیل های امروزی استفاده می شوند از جمله سیستم های کمکی ترمز و مدیریت حرکت.

 

اگر این سیستم ها را با نرم افزارهای پیشرفته و فناوری های حسی، مسیریابی و ارتباطی ترکیب کنیم همه تکه های پازل در کنار هم قرار می گیرند.

 

گوگل در حال آزمایش روی اتومبیل های بدون راننده است و اخیرا هم اعلام کرده که می خواهد با شرکت جانسون اند جانسون برای تولید ربات های جراح همکاری کند.

 

بیشتر شرکت های تولید کننده ابزارهای پزشکی مثل GE از گرفتار شدن در فرایند تولید فناوری ها و تجهیزات جدیدی که احتمال دارد حتی ذره ای برای مصرف کننده خطر داشته باشند، پرهیز می کنند. اما پس از پروژه موفقیت آمیز سیستم جراحی داوینچی که توسط گوگل تولید شده بود، شاید نظرشان عوض شود.

 

اینجا هم مثل تمام فناوری های دیگر جنبه های مثبت و منفی زیادی وجود دارد. یک جنبه مثبت این است که برای بسیاری از ما که کارهای خانه را خودمان انجام می دهیم داشتن یک ربات خدمتکار به معنای داشتن وقت بیشتر است، چون دیگر لازم نیست ظرفها را بشوییم.

 

اما از طرفی هم احتمال می رود که در این مسیر فرصت های شغلی بسیاری از دست برود همانطوری که در حوزه تولید در ۵۰ سال گذشته این اتفاق را شاهد بوده ایم. از سوی دیگر با ورود ربات ها شاید لازم نباشد برای کاهش هزینه ها فرایند تولید کالاها را به کشورهای دیگری مثل چین بسپاریم و در نتیجه دست کم بعضی از مشاغل در کشور خودمان باقی بمانند.

 

سوال دیگر این است که آیا اصلا هیچکدام ما حاضر هستیم یک اتومبیل کاملا اتوماتیک یا یک اتومبیل معمولی با راننده ربات خریداری کنیم؟